Conceptos Fundamentales en Geografía y Desarrollo

Ortofoto

Fotografía aérea dixitalizada que foi corrixida xeometricamente para eliminar distorsións —como a orientación da cámara ou as diferenzas de elevación. As ortofotos presentan a mesma escala en toda a superficie e pódense usar como mapa.

Sistema de Información Xeográfica (SIX)

Colección integrada de software e datos informáticos utilizados para visualizar e administrar información sobre lugares xeográficos. Un SIX proporciona un marco para recompilar e organizar datos espaciais e información relacionada para que se poidan amosar e relacionar.

Fondos Estructurales y de Inversión Europeos

Son unos fondos que funcionan de modo conjunto, cuyo fin es apoyar la cohesión económica, social y territorial para lograr un crecimiento inteligente, sostenible e integrador. Existen cinco fondos:

  • Fondo Europeo de Desarrollo Regional (FEDER)
  • Fondo Social Europeo (FSE)
  • Fondo de Cohesión
  • Fondo Europeo Agrícola de Desarrollo Rural (FEADER)
  • Fondo Europeo Marítimo y de la Pesca (FEMP)

Movimientos Antiglobalización

Son movimientos que surgen como respuesta a las consecuencias negativas de la globalización. Están integrados por organizaciones muy diversas. Critican que la globalización suponga la pérdida del control por parte de la sociedad, que solo beneficie a unos pocos, que acreciente la diferencia entre ricos y pobres, la pérdida de la identidad cultural y el deterioro ambiental.

Un ejemplo de movimiento antiglobalización puede ser el Foro Social Mundial, que surgió en la ciudad brasileña de Porto Alegre. Formulan diversas propuestas para hacer el comercio internacional más justo.

Objetivos de Desarrollo Sostenible (ODS)

Son un conjunto de 17 objetivos que la Asamblea General de las Naciones Unidas adoptó en septiembre de 2015 con el objeto de alcanzarlos para 2030. Se trata de un plan de acción a favor de las personas, el planeta y la prosperidad, que también tiene la intención de fortalecer la paz universal y el acceso a la justicia. Los Estados miembros de las Naciones Unidas reconocen que el mayor desafío del mundo actual es la erradicación de la pobreza y afirman que sin lograrla no puede haber desarrollo sostenible.

División Territorial y Autonomía

Parroquia

Unidade básica de división territorial en Galicia. Trátase da célula inferior da división territorial da Igrexa Católica; non obstante, posúe unha importancia na articulación e distribución xeográfica do espazo galego. Converteuse no centro da vida socioeconómica no rural galego. Hoxe en día non constitúe unha delimitación administrativa con carácter oficial.

Un exemplo de parroquia pode ser: Santa María a Maior de Verín (Ourense).

Municipio

Entidade territorial básica do Estado español. O seu goberno e administración corresponden ao concello.

Un exemplo de municipio pode ser o municipio de Verín (Ourense).

Provincia

División administrativa formada por unha agrupación de municipios. O seu órgano de goberno é a Deputación.

Un exemplo de provincia pode ser a provincia de Ourense (Galicia).

Comunidade Autónoma

Unidade territorial que conta cun certo grao de autogoberno, inscrita nunha unidade territorial de ámbito maior e soberana, que é o Estado. É un modelo que en España se aplicou a partir da entrada en vigor da Constitución de 1978, que recoñece o dereito de autonomía das nacionalidades históricas e rexións que integran o Estado español.

Un exemplo de comunidade autónoma pode ser Galicia.

Estatuto de Autonomía

Norma superior da comunidade autónoma, por riba da cal só está a Constitución. Debe ser referendado pola poboación da comunidade e aprobado polas Cortes españolas. Fixa a denominación de cada comunidade, establece os límites territoriais de cada rexión autonómica, a súa sede capitalina, os seus símbolos (bandeira, himno e escudo), os órganos e institucións políticas propias, a cooficialidade do seu respectivo idioma, se o ten, e as competencias da comunidade.

Un exemplo de estatuto de autonomía pode ser o Estatuto de Autonomía de Galicia.

Publicado no BOE o 28 de abril de 1981; vixencia desde o 18 de maio de 1981.

Organizacións e Espazos Supranacionais

Espazo Schengen

Conxunto dos territorios dos Estados europeos —membros ou non da UE— nos que se aplica a supresión de controis nas fronteiras interiores e as persoas circulan libremente. Foi previsto no Acordo de Schengen de 1990 e entrou en vigor en 1995.

BRICS

Siglas que fan referencia ao conxunto de países formado por Brasil, Rusia, India, China e Sudáfrica. É o grupo de países máis avanzados dentro das economías emerxentes. É unha asociación político-económico-social que, en 2024, se ampliou co ingreso de:

  • Arxentina
  • Arabia Saudita
  • Emiratos Árabes Unidos
  • Irán
  • Exipto
  • Etiopía

Coa súa asociación, preténdese un maior equilibrio dentro da economía mundial.

G20

Grupo de discusión económica, formado por 19 Estados máis a Unión Europea, onde se reúnen regularmente, desde 1999, xefes de Estado, gobernadores centrais e ministros de finanzas. Intégrano os países máis industrializados do G7, xunto con outros emerxentes de distintos continentes, e ten por obxectivo coordinar medidas para impulsar o crecemento e o intercambio económico mundial.